Opslag chemische producten: uitdagingen, strategieën en case study’s

Veel bedrijven hebben verschillende chemische producten nodig om hun activiteiten uit te voeren. Of het nu gaat om grondstoffen, halffabrikaten of eindproducten, installaties voor de opslag van chemische producten moeten voldoen aan strikte veiligheidsnormen, aangezien het vaak om gevaarlijke goederen gaat. In dit artikel geven wij een overzicht van de belangrijkste specifieke kenmerken waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwerpen en uitrusten van een magazijn voor chemische opslag, en geven wij concrete voorbeelden van opslagoplossingen die in enkele van onze projecten zijn toegepast.

Bedrijfsrisico's in verband met de opslag van chemische producten

Veel van de risico's die zich in magazijnen voordoen, zijn te wijten aan de kenmerken van de goederen die er worden opgeslagen. Bij chemische opslag is de omvang van de risico's afhankelijk van:

• Het volume en de klasse van de opgeslagen chemische stoffen.
• De opslag en verdeling van chemicaliën in het magazijn.
• De omstandigheden: zowel van de omgevingsomstandigheden, zoals de temperatuur en de vochtigheidsgraad, als van de fysieke omstandigheden, zoals de apparatuur voor goederenafhandeling, de magazijnbakken en de pallets.
• De manier van werken van de magazijnmedewerkers, in combinatie met een opleiding in de preventie van beroepsrisico's.

Veiligheid is een prioriteit bij de opslag van chemische producten of stoffen

Elk EU-land heeft specifieke veiligheidsnormen voor de opslag van chemische stoffen, maar ze zijn allemaal gebaseerd op door de EU goedgekeurde voorschriften. Hieronder volgen de belangrijkste aspecten waarmee u rekening moet houden wanneer u chemische stoffen opslaat:

1. Bepaal de gevaargraad van de chemische producten

De registratie van elk type stof wordt bepaald door de Verordening (EG) Nr. 1907/2006, ook wel bekend als REACH (Registration, Evaluation, Authorization and restriction of CHemicals). Deze Europese richtlijn bepaalt dat voor alle opgeslagen gevaarlijke chemische stoffen een veiligheidsinformatieblad moet worden ingevuld.

Aan de hand van deze informatie kan de gevaargraad van de chemische producten worden vastgesteld en kan het opgeslagen volume van elke klasse worden bepaald.

2. Zorg voor optimale opslagcondities

Elk type product heeft zijn eigen optimale opslagcondities. Er zijn negen klassen chemische stoffen met specifieke technische opslagnormen: ontvlambare en brandbare vloeistoffen, ethyleenoxide, chloor, watervrije ammoniak, samengeperste en vloeibaar gemaakte gassen onder druk, bijtende vloeistoffen, giftige vloeistoffen, meststoffen die ammoniumnitraat bevatten, en organische peroxiden.

Chemische producten die zijn geclassificeerd en geïdentificeerd als behorend tot één van deze klassen moeten voldoen aan de algemene voorschriften voor de opslag van chemische stoffen en de normen die voor elke klasse moeten worden toegepast.

Enkele veiligheidsrichtlijnen voor de chemische opslag:

• Pas het ontwerp en de constructie van het magazijn aan. Respecteer de vereiste veiligheidsafstanden tussen elk type product, gebruik de juiste opslaglocatie voor chemicaliën (binnen of buiten het magazijn, op rekken, in opslagruimten of industriële kasten), gebruik de aanbevolen apparatuur voor goederenafhandeling en respecteer de stapelnormen.
• Kies de juiste containers en magazijnbakken: voor de opslag van bulkgoederen gebruiken wij hoofdzakelijk IBC's (Intermediate Bulk Containers). Containers voor chemische stoffen worden vaak gemaakt van staal of roestvrij staal (dit materiaal heeft weinig onderhoud nodig, is duurzaam en zeer sterk), en van hogedichtheidpolyetheen HDPE of PE-HD (een alternatief materiaal dat licht, flexibel en dat bestand is tegen lage temperaturen).
• Gebruik systemen voor de controle van de opslagcondities (temperatuur, vochtigheid) en de beveiliging (bijvoorbeeld brandbeveiliging). Deze systemen zijn vereist krachtens het beleid inzake veiligheid en risicopreventie in magazijnen.
• Uitvoeren van de nodige inspectiemaatregelen: zodra de installatie voor chemische opslag in gebruik is, moet deze periodiek worden gekeurd om ervoor te zorgen dat de installatie in veilige staat blijft. Deze keuringen kunnen worden uitgevoerd door bedrijven die erkend zijn door erkende keuringsinstanties zoals de overheid.

3. Houd rekening met de compatibiliteit van de chemische producten, zodat ze op de juiste wijze over het magazijn worden verspreid

Bij het ontwerpen van het magazijn moet u om verschillende redenen de compatibiliteit van de chemische stoffen beoordelen:

• De opslag van chemische producten zonder de vereiste veiligheidsmaatregelen toe te passen, kan de installatie blootstellen aan een groot risico op ongevallen. De stoffen kunnen inderdaad chemische reacties veroorzaken met rampzalige gevolgen.
• In geval van explosies, brand of het vrijkomen van giftige gassen, kan de aanwezigheid van onverenigbare chemicaliën de verbranding versnellen en extra moeilijkheden veroorzaken bij het blussen van de brand.

In het algemeen kunnen alleen chemische stoffen van dezelfde gevarenklasse bij elkaar worden opgeslagen.

4. Kies voor een veiligere afhandeling van de chemische producten

U bent verplicht ervoor te zorgen dat de verplaatsingen van de chemische producten gecontroleerd en veilig verlopen. Daarom raden wij u aan bijzondere aandacht te besteden aan de volgende twee elementen:

• De medewerkers opleiden in de preventie van beroepsrisico's: de magazijnmedewerkers moeten de eigenschappen van de opgeslagen chemicaliën kennen, ze moeten weten welke persoonlijke beschermingsmiddelen er moeten worden gebruikt, ze moeten weten wat de gevaren zijn bij een verkeerde afhandeling én ze moeten weten hoe ze op een incident moeten reageren.
• Apparatuur voor goederenafhandeling wordt gebruikt bij alle laad-, los-, opslag- en vervoersoperaties van chemische producten. Bij het bepalen van de toe te passen procedures moet derhalve rekening worden gehouden met de gevaargraad van de producten en moeten deze aan elk geval worden aangepast.

5. Ontwikkel een noodplan voor het magazijn voor chemische opslag

Elke installatie moet beschikken over een veiligheids- en rampenplan om te kunnen reageren op ongevallen, zoals brand en het lekken van gevaarlijke vloeistoffen. Dit dient tijdens de ontwerpfase van het magazijn te worden uitgewerkt en moet instructies bevatten voor hulpdiensten en magazijnmedewerkers met betrekking tot hoe te handelen in dergelijke situaties.

Wat moet u doen om de risico's van de chemische opslag te beperken?

Om de risico's in verband met de opslag van chemische stoffen in de magazijnlogistiek te beperken, adviseren wij u de volgende maatregelen te treffen:

1. Een magazijn bestaande uit verschillende zones voor de opslag van chemische producten:

Criteria aangaande de compatibiliteit van verschillende chemische stoffen hebben geleid tot sterk gesegmenteerde opslagvoorzieningen, waarbij elke zone om veiligheids- en operationele redenen onafhankelijk functioneert.

Het logistieke distributiecentrum van het Italiaanse bedrijf Cromology is een goed voorbeeld van dit type zone-indeling. Mecalux heeft het magazijn uitgerust met conventionele palletstellingen en speciale magazijnstellingen, waarbij de nadruk is gelegd op de veiligheid van het magazijn, dankzij:

• Duidelijke markeringen voor intern verkeer: in de gangpaden zijn geleiders aangebracht om het risico van botsingen of ongevallen tussen vorkheftrucks en magazijnstellingen tot een minimum te beperken.
• Vluchtwegen: deze lopen dwars door de magazijnstellingen. Optimaliseren het interne verkeer en dienen als noodgangpaden. Bovendien zijn ze aan de bovenkant afgeschermd om de magazijnmedewerkers tegen vallende goederen te beschermen.

2. Automatisering van de afhandeling van chemische producten in het magazijn

Veel magazijnen voor chemische opslag hebben gekozen voor automatisering om de nauwkeurigheid en de veiligheid bij de afhandeling van de laadeenheden te verbeteren. De multinational BASF, gespecialiseerd in de chemische sector, heeft Mecalux het ontwerp en de installatie van zijn nieuwe magazijn in Brazilië toevertrouwd.

Het bedrijf koos voor de bouw van een volledig automatisch magazijn, uitgerust met magazijnkranen en transportbanden, en automatische robots voor orderpicking. Het doel van de zelfdragende hoogbouwconstructie is de stabiliteit van de installatie te waarborgen. De automatische elementen, die worden aangestuurd door de besturingssoftware Galileo en het warehouse management systeem Easy WMS, helpen menselijke fouten bij de afhandeling van chemicaliën te voorkomen.

3. Strikt toezicht op de stand en de kenmerken van de voorraden dankzij het WMS

Zoals we eerder hebben gezien, is informatie over elke klasse van chemische stoffen van essentieel belang voor het beheer en de verdeling van de producten over het distributiecentrum en voor het naleven van de compatibiliteitsnormen die voor de verschillende stoffen in de regelgeving zijn vastgesteld. In automatische magazijnen, zoals het magazijn dat Mecalux ontwierp voor Lakma in Polen, speelt Easy WMS een fundamentele rol:

• Het beheert voorraadgegevens in real time, zowel de voorraadniveaus als de kenmerken. Het verschaft informatie omtrent talrijke logistieke parameters zoals de ontvangst- en verzenddatum, de traceerbaarheid van de producten, het personeel dat de goederen heeft afgehandeld, de gevaargraad en de productieserie.
• Het beheert op intelligente wijze de toewijzing van opslaglocaties: het bepaalt de in- en uitslag van goederen in de overeenkomstige opslaglocatie. Aangezien de afhandeling geautomatiseerd is, geeft Easy WMS al deze informatie door aan de beheersoftware.

Welke opslagoplossingen bestaan er voor chemische producten?

Mecalux heeft gewerkt met magazijnen voor chemische opslag over de hele wereld. Deze rijke ervaring heeft ons in staat gesteld onze opslagoplossingen aan te passen en te zorgen voor een veilige afhandeling en opslag van dit soort producten. Zoekt u een betrouwbare partner om u te ondersteunen bij het ontwerpen, ombouwen of inrichten van uw magazijn? Neem dan contact met ons op: onze deskundigen zullen uw situatie in detail analyseren om de opslagoplossing te vinden die het best aan uw behoeften tegemoet komt.