Farmalogistiek: analyse en uitdagingen

Na in 2018 een omzet van meer dan 75.000 miljoen euro te hebben bereikt, bevindt de farmalogistiek zich midden in een groeifase. Volgens ramingen van het onderzoeksbureau Grand View Research, zal de markt voor farmalogistiek oftewel pharma logistics, tot 2025 jaarlijks met 3,5% groeien.

In dit artikel geven wij een overzicht van de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de farmaceutische logistiek: de nationale en Europese regelgeving, het ontwerp en de uitrusting van medische magazijnen, en de bijzonderheden waarmee het transport van pharma logistics geconfronteerd wordt.

Wat is farmalogistiek, en wat zijn de karakteristieken?

Pharma logistics is verantwoordelijk voor de opslag en distributie van geneesmiddelen, actieve bestanddelen en andere biologische producten, vanaf de leverancier tot het uiteindelijke verkooppunt. Farmaceutische producten moeten onder speciale omstandigheden worden bewaard, en zijn derhalve onderworpen aan een strenge controle om een veilige toediening te waarborgen.

De belangrijkste kenmerken van farmalogistiek oftewel pharma logistics:

• Optimale logistieke traceerbaarheid en voorraadbeheer: als preventieve maatregel zijn deze twee elementen bedoeld om partijen geneesmiddelen snel te kunnen identificeren in geval van anomalieën of onregelmatigheden.
• Veeleisend beheer van de kwaliteit: de correcte opslag van farmaceutische producten, vergt speciale procedures en aparte opslagzones in het magazijn. Voorbeelden hiervan zijn quarantaine- of sterilisatieruimten, die bedoeld zijn om geneesmiddelen en andere medische producten vrij van bacteriën op te slaan.
• Opslag en vervoer van producten onder bijzondere omstandigheden: het is van essentieel belang een cold chain break te vermijden wanneer het gaat om vaccins en hittegevoelige geneesmiddelen. Het is ook noodzakelijk besmetting van medische apparatuur te voorkomen. Bovendien moet diefstal van producten worden verhinderd.
• Strikte leveringstermijnen: het gaat meestal om dure goederen, die meestal met spoed moeten worden geleverd. Daarom is het van essentieel belang dat het transport zo zorgvuldig mogelijk verloopt.

Wetgeving inzake goede distributiepraktijken voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik

In de Europese Unie moeten alle betrokkenen in de Supply Chain van farmaceutische producten, zich houden aan de best practices op het gebied van de distributie. Dit zijn de zogenaamde GDP’s: Good Distribution Practices of Goede Distributie Parktijken. Het publicatieblad «Richtsnoeren van 5 november 2013 inzake goede distributiepraktijken voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik», regelt de distributie van geneesmiddelen en ziet erop toe dat deze best practices in de Europese Unie worden toegepast.

De GDP-richtlijn houdt rekening met de basisvereisten van de belangrijkste takken van de farmaceutische logistiek en reguleert het volgende:

• De implementatie van kwalitatieve warehouse management systemen, om de logistieke risico's voor de farmaceutische industrie te beperken.
• Het Product Informatie Dossier, met de gegevens betreffende elk artikel.
• De taakomschrijving van het personeel, en de training van de medewerkers. Alsmede de hygiënevoorschriften waaraan het personeel, dat betrokken is bij de logistieke activiteiten voor farmaceutische producten, moet worden voldoen.
• Specifieke kenmerken van het materieel en de installaties, die bestemd zijn voor de opslag van medische producten.
• Punten waarmee rekening moet worden gehouden bij het uitbesteden van de farmalogistiek, en de voorwaarden waaraan logistieke dienstverleners, die in deze sector werkzaam zijn, moeten voldoen.
• Systeem van interne en externe audits om onregelmatigheden op te sporen, en de nodige correcties aan te brengen.
• Voorschriften voor het transport van farmaceutische producten: speciale voertuigen, recipiënten, verpakking en etikettering.

Bovendien is één van de doelstellingen van de Europese Unie, te voorkomen dat vervalste geneesmiddelen in de legale distributieketen belanden. Sinds februari 2019 is bij de Richtlijn 2011/62/EU, het nieuwe identificatiesysteem voor geneesmiddelen ingevoerd dat een unieke code heeft. Daarnaast zijn bepaalde uitvoeringshandelingen verboden, om vervalsing te voorkomen.

Efficiënt beheer van een farmaceutisch magazijn

Net als bij de opslag van chemische producten, is veiligheid één van de belangrijkste criteria bij het ontwerpen van farmaceutische magazijnen. Hieronder volgen de belangrijkste strategieën, die de ondernemingen in deze sector hebben ontwikkeld:

- Veilige afbakening in zones en de selectie van veelzijdige opslagsystemen

Farmaceutische opslagfaciliteiten moeten een evenwicht bewaren tussen de directe toegang tot de referenties (bestellingen moeten snel worden geleverd), en het optimale gebruik van de beschikbare opslagruimte (vooral wanneer het gaat om magazijnen met een gekoelde of constante temperatuur). Dit houdt een gedetailleerde analyse en studie van de verschillende zones in, aangezien de indeling van het magazijn, een invloed zal hebben op de dagelijkse activiteiten en op de bescherming van de goederen.

Te denken valt aan het magazijn van Ziaja, een Poolse fabrikant van natuurlijke farmaceutische producten. Mecalux heeft dit magazijn uitgerust met conventionele magazijnstellingen, waarin de opslag van pallets in het bovenste gedeelte, gecombineerd wordt met de opslag van magazijnbakken in het onderste gedeelte. Hierdoor kunnen de operators op manhoogte orderpicken.

In andere installaties wordt de indeling in zones bepaald aan de hand van de specifieke opslagvoorwaarden, waaraan de opslagapparatuur voor medische producten moet voldoen. In het geval van het magazijn van Steris in Frankrijk, heeft Mecalux een automatische opslagoplossing geïnstalleerd met rollenbanen en magazijnkranen, waardoor de veiligheid van het sterilisatieproces waaraan de goederen worden onderworpen, is verbeterd en de risico's die voortvloeien uit het handmatig afhandelen worden vermeden.

- Geoptimaliseerd orderpicken van kleine artikelen

Een bijkomende moeilijkheid bij het picken van geneesmiddelen is, dat de producten meestal worden opgeslagen in kleine laadeenheden, zoals magazijnbakjes of laadjes. Hoe kan het orderverzamelen in farmaceutische magazijnen worden versneld?

Wij raden aan om de installatie te voorzien van systemen, die de toegang tot de SKU's vergemakkelijken. Bij orderpicking volgens de «goods to man»-methode, worden gewoonlijk twee oplossingen gekozen: een orderverzameltoren met transportbanen of doorrolstellingen, die doorgaans voorzien zijn van pick-to-light technologie. Geschikt voor A-producten met een hoge omloopsnelheid.

Bovendien is de implementatie van een warehouse management systeem (WMS), dé oplossing, die bij een dergelijke complexiteit van bestellingen een doorslaggevend verschil zal maken. In de farmalogistiek is het niet verwonderlijk dat er naast de standaard orderverzameltaken, nog andere werkzaamheden zijn, zoals de assemblage van kits of uitgebreide kwaliteitscontroles.

Een voorbeeld hiervan is het magazijn van ROi. Dankzij Easy WMS van Mecalux, is dit Amerikaanse farmaceutische bedrijf erin geslaagd om de efficiëntie van alle fasen van de orderpicking met 20% te verbeteren, waardoor het percentage fouten drastisch is afgenomen.

- Beheer van de voorraad geneesmiddelen

Gezien de regelgeving die van invloed is op de pharma logistics, waar wij ons in dit artikel op richten, is inzicht in de beschikbare voorraad een prioriteit voor fabrikanten, distributeurs en detailhandel.

Warehouse management systemen helpen voorraadtekorten te voorkomen, aangezien één van de belangrijkste functies ervan is, de voorraad in het magazijn in real-time te controleren. Bovendien is het de bedoeling om:

• De beste opslaglocaties toe te wijzen, door voorrang te geven aan logistieke parameters zoals de omloopsnelheid van de voorraden of de vervaldatum (FIFO-principe)
• Automatisch de inkomende en uitgaande goederen te controleren met behulp van de zogenaamde «controle punten binnenkomende goederen»
• De zendingen en het klaarzetten van de bestellingen te organiseren, al naargelang de prioriteit van elke order
• De informatie betreffende elke referentie, in real time te actualiseren Dit maakt het mogelijk om laadeenheden zeer snel op te sporen.

Best Practices bij het vervoer van geneesmiddelen

Risicobeheer bij het vervoer van geneesmiddelen is een belangrijk element van de kostenbeheersing in de farmaceutische logistieke sector. Alleen al voor het transport per vliegtuig van hittegevoelige geneesmiddelen, raamt de International Air Transport Association (IATA), het totale jaarlijkse verlies als gevolg van opslagproblemen, op 35.000 miljoen dollar. Bijna de helft daarvan houdt verband met de kwaliteitsvermindering van de farmaceutische producten, die zich in de verschillende stadia van de toeleveringsketen of Supply Chain voordoet.

Om de koudeketen in het kader van de farmalogistiek te beschermen, is het derhalve noodzakelijk de knelpunten van elke fase nauwlettend in het oog te houden Bij de uitgang van koelhuizen bijvoorbeeld voorkomt het SAS (Security Airlock System) dat de goederen worden blootgesteld aan plotselinge temperatuurschommelingen of worden beïnvloed door andere atmosferische variabelen.

Bovendien moeten de transportmiddelen die voor het vervoer van geneesmiddelen worden gebruikt, geschikt zijn om verschillende temperaturen te handhaven (constante, koel of vriestemperatuur), door middel van actieve en passieve controlesystemen. Ook moeten de vochtigheidsgraad, de luchtdruk en de gevolgen voor de productafhandeling worden gecontroleerd.

De vooruitgang op het gebied van de zogenaamde «smart packaging» of intelligente verpakkingen, vergemakkelijkt in die zin de conservering en opslag van farmaceutische producten. Het betreft een sector die nu al met 5,16% per jaar groeit, volgens gegevens die het Smart Research Market Research Report heeft gepubliceerd aangaande de periode 2017-2023. Intelligente verpakkingen beschikken over IoT-technologie (Internet of Things of Internet der Dingen), die gegevens kan verzamelen over de toestand van de medische apparatuur en zo een onjuiste afhandeling van de goederen kan opsporen.

De toekomst van de logistiek in de farmaceutische industrie

De sector van de farmalogistiek ondergaat momenteel grote veranderingen, enerzijds door de groei van de sector, en anderzijds door de regularisatie van de opslag en het vervoer van medische apparatuur.

De automatisering van processen en het beheer van gegevens met supply chain software, zijn twee van de belangrijkste trends in de farmalogistiek. Mecalux heeft wereldwijd samengewerkt met vooraanstaande bedrijven in de sector: neem contact met ons op als u een persoonlijk advies wenst voor het ontwerp of de modernisering van uw farmaceutische magazijn.